Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời nguyễn

Kinh thành Huế thời bên Nguyễn. Ảnh: internet

1. Khái lược về tổ chức máy bộ nhà nước thời Nguyễn (1802-1884)

Sau khi đánh bại nhà Tây Sơn, Nguyễn Ánh tùy chỉnh cấu hình vương triều Nguyễn (1802-1945). Về thể chế chủ yếu trị, chính sách quân công ty tập quyền của triều Nguyễn gắn với 4 đời vua: Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, trường đoản cú Đức. Năm 1884, nhà Nguyễn xong xuôi thời kỳ độc lập, tự chủ, biến tay sai cho tổ chức chính quyền thực dân. Quy trình tiến độ 1802-1884 là thời kỳ độc lập, tự công ty của vương triều Nguyễn. Thừa kế những di tích từ mô hình thể chế chủ yếu trị và tổ chức bộ máy chính quyền trước đó, đơn vị Nguyễn tùy chỉnh cấu hình được thiết chế quân công ty với tính tập quyền tối đa trong lịch sử chính trị Việt Nam.

Bạn đang xem: Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời nguyễn

Trong tổ chức cỗ máy nhà nước thời Nguyễn, đơn vị vua là bạn đứng đầu cả nước, tâp trung trong tay toàn cục quyền lực. Triển khai tư tưởng tôn quân đại thống nhất, triều Nguyễn đưa ra lệ “Tứ bất: bất lập Tể tướng, bất lập Hoàng hậu, bất phong vương, bất lập Trạng nguyên”, đồng thời tinh giảm phong các tước công, hầu nhằm mục tiêu tập trung cao độ quyền lực nhà nước cho nhà vua.

Ở trung ương, những cơ quan liêu trực thuộc nhà vua gồm có: Tam Nội viện (sau biến thành Văn thư phòng và Nội các) đảm nhiệm tác dụng văn phòng; Viện cơ mật dự bàn những vấn đề cơ mưu trọng yếu thuộc nhà vua; Lục cỗ (Binh, Hình, Lễ, Lại, Công, Hộ) được công ty vua giao làm chủ các lĩnh vực quan trọng đặc biệt nhất của nhà nước về bao gồm trị, quân sự, kinh tế, văn hóa, làng hội. Hình như còn có các cơ quan trình độ chuyên môn (tự, giám, quán, phủ, tào…); những cơ quan bốn pháp và đo lường và tính toán (Đại lý tự, Đô tiếp giáp viện…)

Ở địa phương, vào đầu thế kỷ XIX, vấn đề phân cấp cơ quan ban ngành địa phương bên dưới thời Gia Long phần đông không có đổi khác nào đáng chú ý so cùng với trước. Cả nước chia thành 27 doanh (Đàng trong cũ) với trấn (Đàng xung quanh cũ). Triều đình để thêm nhị khu hành bao gồm trung gian là Bắc thành (năm 1802) cùng Gia Định thành (năm 1808). Bên dưới trấn, doanh là các phủ, huyện, tổng, xã. Từ sau cải tân của vua Minh Mạng, đơn vị chức năng hành bao gồm địa phương được tổ chức triển khai lại. Bắc thành và Gia Định thành bị xóa bỏ, đổi trấn thành tỉnh, cả nước bao hàm 30 tỉnh. Bên dưới tỉnh là phủ, huyện, tổng, xã. Các triều đại Thiệu Trị, từ Đức cũng vận dụng cách tổ chức triển khai hành chính địa phương của Minh Mạng.

Bộ trang bị nhà nước thời Nguyễn được reviews là máy bộ có quyền lực mạnh độc nhất vô nhị so với các triều đại trước đó. Cùng với một công ty nước tập quyền mạnh, đỉnh cao dưới thời kỳ vua Minh Mạng (1820-1840), công cuộc sản xuất và bảo đảm an toàn đất nước của triều Nguyễn vẫn đạt được rất nhiều thành tựu to lớn. Triều Nguyễn sẽ thống tuyệt nhất và quản lý trên một lãnh thổ rộng lớn trải lâu năm từ ải nam Quan mang đến mũi Cà Mau, bao gồm cả Đàng Trong và Đàng Ngoài. Về khiếp tế, cơ chế khai hoang với các biện pháp “doanh điền”, “đồn điền” chiếm được những công dụng quan trọng, nổi bật là diện tích s canh tác được mở rộng. Chỉ riêng 20 năm dưới triều vua Minh Mạng, diện tích s ruộng khu đất đã tăng lên hơn 20 vạn mẫu. Về công thương nghiệp nghiệp, ngoài những xưởng của phòng nước (tượng cục) như đúc tiền, đúc súng, đặc trưng là sản xuất thuyền sản phẩm công nghệ chạy bằng hơi nước được test nghiệm thành công trên sông Hương, việc khai mỏ phát triển mạnh với 140 mỏ được khai quật (vàng, bạc, đồng, kẽm, chì…). Các nghề thủ công ở nông thôn và thành thị thường xuyên phát triển với tương đối nhiều làng và phường chuyên môn nổi tiếng (dệt, gốm, có tác dụng đường, đúc đồng, có tác dụng giấy, dệt chiếu…). Những vua Nguyễn không đóng cửa hoàn toàn việc mua bán với nước ngoài, nhất là những nước trong khu vực vực, bên cạnh đó vẫn cho các tàu buôn phương tây được thoải mái đến hội đàm hàng hoá cùng với cư dân các địa phương tại một trong những cảng tuyệt nhất định. Bên Nguyễn cũng nhằm lại cân nặng di sản văn hóa truyền thống vật thể cùng phi vật thể to tướng và đa dạng chủng loại (2).

Dù còn nhiều tiêu giảm và sai trái song ko thể từ chối những thành công ở trong nhà Nguyễn. Để có được những thành công xuất sắc đó, vấn đề tổ chức, khiếu nại toàn một máy bộ nhà nước theo phía tinh giản, kết quả là giữa những khâu trọng yếu góp phần mang về hiệu lực, công dụng cho các cơ chế của đơn vị nước.

2. Các biện pháp tổ chức nhằm tinh gọn, nâng cao hiệu quả chuyển động của máy bộ nhà nước thời Nguyễn (1802-1884)

2.1 nguyên tắc rõ cơ cấu, chức năng, quyền hạn, trách nhiệm của những cơ quan, chức vụ trong máy bộ nhà nước, tránh chồng chéo công việc

Trong hơn 80 năm cùng với địa vị là 1 trong những vương triều tự nhà (1802-1884), những vị nhà vua từ Gia Long cho Tự Đức phần đa rất để ý đến xây dựng pháp luật. Thành tích lập pháp điển hình nhất thời Nguyễn là việc soạn thảo và phát hành bộ giải pháp Hoàng Việt lao lý lệ hay có cách gọi khác là Luật Gia Long (được soạn trong 2 năm 1811 – 1812, phát hành năm 1815); tiếp nối là sự thành lập các tập hội điển là tác dụng của hoạt động hệ thống hóa luật pháp như Khâm định Đại nam hội điển sư lệ, Đại phái nam điển lệ toát yếu, Minh Mệnh chính yếu… thuộc với chính là một cân nặng khổng lồ những văn bạn dạng đơn hành với nhiều bề ngoài như chiếu, chỉ, dụ, sắc… Thông qua khối hệ thống các văn bản pháp luật đa dạng thời Nguyễn, thiết chế tổ chức, quản lý bộ máy nhà nước đã có phác dựng tương đối rõ nét. Ví dụ, vào bộ mức sử dụng Hoàng Việt quy định lệ, qua bài toán phân loại các chương theo tên thường gọi và tính năng của Lục Bộ, thẩm quyền và trọng trách của Lục cỗ - thiết chế kinh khủng của cỗ máy nhà nước phong kiến việt nam và là hệ xương sinh sống của nền hành thiết yếu phong kiến đã được nguyên tắc rõ.

Về thẩm quyền:

- cỗ Lại: giúp vua làm chủ đội ngũ quan tiền lại cả nước bao gồm việc tuyển chọn bổ, thăng giáng, phong tước phẩm, khảo xét thuyên gửi quan lại, lý lẽ lương bổng của quan liêu lại.

- bộ Lễ: cai quản việc giáo dục, thi cử; cai quản việc lễ nghi, tế tự trong triều với của quan liêu lại; lễ tân ngoại giao; đúc ấn tín; đôn đốc các bước của tư thiên giám với Thái y viện; cai quản đền, chùa, miếu mạo…

- cỗ Hộ: góp vua cai quản ruộng đất, hộ khẩu, tài chính thuế khóa, kho tàng, giá cả nhà nước, cấp phát lương bổng đến quan lại…

- cỗ Binh: góp vua quản lý lĩnh vực quân sự chiến lược như hoạch định chế độ quốc phòng và chiến lược tác chiến khi có chiến tranh, tuyển quân, thống trị và giảng dạy quân đội, quân trang, khí giới, trông coi bài toán trấn giữ biên ải, hộ giá nhà đất vua, đối phó với thực trạng khẩn cấp, tuyển chọn bổ các võ quan...

- bộ Hình: giúp vua trông coi về hình pháp, nếu bao gồm quy định làm sao chưa cân xứng thì tâu vua nhằm sửa đổi; xét xử một số trong những vụ trọng án hoặc phúc thẩm các án nặng, kiểm tra việc xét xử của các nha môn cả nước, cai quản và khám nghiệm việc giam giữ các tù hãm nhân, truy tìm nã phạm nhân trốn với tội phạm…

- bộ Công: góp vua cai quản việc sửa chữa, xây đắp cung điện, thành trì, đường sá, mong cống…, thống trị các nhà xưởng và thợ thuyền của phòng nước.

Như vậy, Lục bộ được công ty vua giao thống trị các lĩnh vực đặc biệt quan trọng nhất của phòng nước về chính trị, quân sự, gớm tế, văn hóa, xã hội. Mặc dù nhiên, bên cạnh thẩm quyền được giao, bên nước cũng quy đánh giá phạt nghiêm nhặt trong trường hợp các quan lại vi phạm luật trong quá trình thực thiết kế vụ, quyền lợi luôn nối sát với trách nhiệm, quyền càng tốt trách nhiệm càng lớn.

Về tổ chức, quan liêu chức phụ trách Lục Bộ có Thượng thư với Tả, Hữu Thị lang, cho thời Minh Mạng để thêm nhì chức Tả, Hữu Tham tri. Thực thi chính sách lãnh đạo tập thể, đơn vị Nguyễn muốn ngăn ngừa việc tập trung quyền lực tối cao quá khủng cho một fan đứng đầu, trải qua đó giảm bớt tình trạng lấn quyền và lộng quyền, tạo thành sự đo lường và tính toán lẫn nhau giữa các cá nhân. Thời Nguyễn, các quyết định của bộ là nghị quyết phổ biến của ban lãnh đạo bộ chứ chưa hẳn của cá thể quan Thượng thư nên trong “Phiếu nghĩ” giải quyết công vụ của cục trình công ty vua phải có một cách đầy đủ tên các quan chức phụ trách bộ. Trường hòa hợp một quan liêu chức có bao gồm kiến riêng biệt vẫn được bảo để ý kiến trình công ty vua coi xét.

Mỗi bộ đều có một văn phòng cỗ gọi là bốn vụ sảnh và các thành phần chuyên môn gọi là các Thanh lại ty. Kế bên ra, các bộ còn tồn tại một số cơ sở ngoại thuộc. Những cơ quan nước ngoài thuộc bao gồm thẩm quyền riêng về một nghành nghề dịch vụ nhưng vẫn phụ thuộc vào bộ về chăm môn. Ví dụ, cỗ Lễ tất cả quyền kiểm xét, đôn đốc chuyển động chuyên môn của Thái hay tự, quang quẻ lộc tự, Hồng lô tự.

Cùng với Lục Bộ, tổ chức, thẩm quyền của các cơ quan không giống trong chính quyền trung ương cũng được quy định rõ ràng, riêng biệt để né chồng chéo trong công việc. Khi bao gồm vi phạm xẩy ra sẽ xác định được trách nhiệm rõ ràng của những cơ quan cùng chức quan tiền trong bộ máy nhà nước.

Ở địa phương, một chỉ dụ năm 1831 của vua Minh Mạng đã giải pháp rõ tổ chức, thẩm quyền của các cấp hành chính:

Các tỉnh: Tổng đốc coi việc giai cấp quân dân và các hàng văn võ, gần cạnh hạch quan lại và cải thiện bờ cõi. Tuần lấp coi bài toán tuyên tía đức hoá của phòng vua, vỗ lặng dân chúng, coi quản thiết yếu trị, giáo hóa, dấy lợi, trừ hại đến dân. Ba chính sứ coi việc thuế khóa, tài bao gồm trong toàn hạt, chấn hưng phong hóa, kỷ cương, trừng thanh quan lại lại, kiêm quản lí cả bài toán bưu chủ yếu trong hạt. Hai ty bố chính với án sát đều có Thông phán, gớm lịch, Bát, Cửu phẩm và Vị nhập lưu lại thư lại, theo quan trên làm việc công.

Các phủ: quản ngại trị các huyện ở trong trong đậy hạt, tuyên dương chấn hưng, phong hóa, quân bình phú thuế, sưu dịch, xét xử khiếu nại tụng. Phần nhiều phủ xung yếu, nhiều vấn đề thì cần sử dụng quan võ cáng đáng. Quản ngại phủ chuyên giữ những bài toán tuần tiễu, trị an. Tri đậy giữ bao gồm lệnh một phủ, thừa lệnh trên tuyên dương đức hoá để giáo dục trăm họ. Đồng tri bao phủ làm phó phụ, cùng làm việc phủ.

Các huyện: coi vấn đề sưu thuế, xét xử kiện tụng, chấn hưng giáo hóa, khuyến khích phong tục, nuôi fan già, tế thần linh, trừ trộm giật để im lương dân, mọi vấn đề quan hệ đến trọng trách chăn dân đó đều giao mang đến cả. Tri huyện giữ bao gồm lệnh một huyện, an ủi, chăn nuôi dân chúng, nhằm triệu dân thừa kế sự vui hòa. Thị xã thừa làm cho phó phụ cùng thao tác huyện. đậy và huyện đều phải sở hữu sự lại mục, thông lại, theo quan bản nha sai phái. Lại có lệ mục đốc suất mọi kẻ phụ thuộc theo mệnh lệnh, làm việc công. Cai tổng đốc suất các lý trưởng thuộc tổng mình theo các phủ, thị trấn sai phái làm cho những việc bắt lính, diêu dịch, thuế khóa, tuần phòng, bắt trộm chiếm (3)

Ở cấp xã, năm 1828, vua Minh Mạng xuống chiếu pháp luật mỗi xã, thôn, phường chỉ để một lý trưởng, ví như đinh số bên trên 50 người thì đặt một phó lý, bên trên 150 fan thì đặt 2 phó lý(4). Giúp việc cho lý trưởng quanh đó phó lý, còn có trương tuần, khán thủ giữ gìn cô quạnh tự trị an buôn bản xã. Cỗ máy cấp làng chỉ tất cả 3-4 tín đồ nên vô cùng gọn nhẹ. Lý trưởng, phó lý mọi là các chức dân cử, không tồn tại lương bổng. Những làng xã trả thù lao bằng cách cấp đến mấy sào ruộng công để cày cấy lấy huê lợi (ruộng bút chỉ). Trương tuần cùng tuần đinh được thu lúa sương của các chủ ruộng làm cho thù lao. Giá cả nhà nước sẽ bớt được phần đáng chú ý do chưa hẳn trả lương mang đến đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã(5).

Xem thêm: Mặc Áo Dài Ngắn Cách Tân Tà Ngắn, Áo Dài Cách Tân Giá Tốt Tháng 10, 2021

Mô hình tổ chức chính quyền địa phương về cơ phiên bản có 4 cấp: tỉnh, phủ, huyện, xóm với vấn đề quy xác định rõ chức năng, thẩm quyền của những quan chức đứng đầu những cấp hành thiết yếu ở địa phương. Từng cấp thiết yếu quyền cũng khá được ấn định số lượng lãnh đạo. Bên Nguyễn đã địa thế căn cứ vào đặc điểm, tính chất công việc của từng địa phương để phân chia quan lại một phương pháp phù hợp.

Những chức danh không nên thiết, sản sinh côn trùng tệ cũng bị nhà nước lập tức cắt bỏ. Năm 1836, nhận ra việc hào cường ở chỗ hương lý còn tồn tại những kẻ có chức sắc đẹp là tuần huyện, ký huyện, trương huyện, tổng hào, tuần tổng a tòng nhau thao tác võ đoán, điêu toa xúi kiện, hiếp chế quan liêu trên, nạt nạt lừa gạt dân thường, bộ Lại tâu xin “cấm hẳn các chức sắc như cai huyện, ký huyện, tuần huyện, trương huyện, tổng hào, tuần tổng, vĩnh viễn ko được đặt nữa”, bởi vì “đã tất cả cai, phó tổng cùng lý trưởng được đặt theo lệ vẫn định, đủ để gia công việc rồi, sao được ngoài đó lại còn đề ra những chức dịch không giống để cho nỗi xuất hiện mối tệ nữa”(6).

2.2 Xây dựng cỗ máy hành chủ yếu gọn nhẹ từ tw đến địa phương

Dưới thời Nguyễn, việc tinh giản đội ngũ quan lại là một trong những biện pháp được công ty nước thực hiện thường xuyên. Một mặt, bớt số tiền cơ mà nhà nước buộc phải trả lương cho quan lại hàng năm, mặt khác bộ máy nhà nước cồng kềnh, những quan chức là giữa những nguyên nhân của tệ tham nhũng, quan tiền liêu. Phương châm ở trong phòng nước là: “Việc chính trị hay dở cốt không phải nhiều bạn mà đa phần ở bạn hiền tài”. Điển hình là việc kiện năm 1868, thời vua trường đoản cú Đức, do bộ máy nhà nước càng ngày phình to lớn hơn, bên vua đã mang đến “giảm ở ghê 24 nha, từ tứ phẩm ở trong viên mang đến vị nhập lưu giữ thư lại là 139 viên; ở ko kể 25 phủ, tỉnh, đạo, tự hậu ngã đến thông lại quá biện là 142 viên, để lại sở hữu số duy nhất định, chi lương ngạch tuyệt nhất định, cho rất nhiều xứng với công việc”. Sách Đại nam giới thực lục biên chép rất rõ ràng về việc cắt bớt viên chức và số lượng quan lại ở những cơ quan tw và địa phương. Ví dụ: nghỉ ngơi Lục bộ là ban ngành xương sống của chính quyền trung ương, bên nước đã mạnh dạn bỏ giảm cả lãnh đạo lẫn nhân viên của cả 6 bộ: bộ Lại bỏ bớt 2 nhà sự, 01 bốn vụ, 3 chén bát phẩm, 2 cửu phẩm, còn 66 viên; cỗ Hộ loại bỏ 01 lang trung, 01 bốn vụ, 01 chén bát phẩm, 10 vị nhập lưu, còn 50 viên; cỗ Lễ, hạn chế 01 lang trung, bát, cửu phẩm phần lớn 2 người, giữ lại 110 viên; cỗ Binh, loại trừ 3 nhà sự, 01 tư vụ, 3 chén bát phẩm, còn 176 viên; cỗ Hình, loại bỏ 01 viên ngoại, 01 chủ sự, 2 tư vụ, 2 bát phẩm, 01 cửu phẩm, 2 vị nhập lưu, còn lại 71 viên; bộ Công, loại bỏ 2 công ty sự, 01 tứ vụ, 4 chén bát phẩm, 3 cửu phẩm, 23 vị nhập lưu, còn 136 người(7). Có thể thấy, con số nhân viên ở các bộ không thật cồng kềnh: những nhất là bộ Binh cũng chỉ gồm 176 viên, ít nhất là cỗ Hộ: 50 viên.

Đối cùng với địa phương, ở đều nơi công việc không nhiều, tình trạng không phức hợp nhà nước đã mạnh dạn quyết định giảm bớt số quan lại lại nhằm giảm giá cả lương bổng và sút phiền hà, sách nhiễu cho người dân. Số nhân sự những nhất của 01 tỉnh giấc là 173 viên (tỉnh sơn Tây), còn tỉnh tối thiểu chỉ có 17 viên (tỉnh Hưng Yên) phụ trách toàn bộ công việc trong tỉnh. Điều đó cho thấy thêm sự linh hoạt ở trong nhà Nguyễn trong thống trị và phân bổ nguồn nhân lực.

2.3 Quan chức được ngã nhiệmphải là người dân có tài, đức

Nhà nước phong kiến thời Nguyễn đang mở những khoa thi để lựa chọn tính năng tham gia vào tổ chức bộ máy nhà nước. Nho sĩ thừa qua kỳ thi Hương, thi Hội đã được bổ nhiệm chức ngay, nhưng mà đỗ thi Đình, những tiến sĩ sẽ đề xuất trải qua kỳ thực tập kế tiếp mới chấp thuận được bổ nhiệm giữ những chức vụ quan lại trọng. Một số cơ quan chỉ chọn lọc quan chức là ts như Hàn lâm viện, Hiến ty, Nội các.

Đối với quan lại chức ở bao phủ huyện, nhà Nguyễn rất chú trọng nâng cao tiêu chí tài năng, học tập vấn của quan chức đứng đầu. Từ năm 1826 – 1836, vua Minh Mạng quy định: đỗ tiến sĩ bổ Tri phủ; phó bảng ngã đồng Tri phủ, Tri huyện; cử nhân bửa đồng Tri huyện và đặt lệ “diện truyền” nhằm trực tiếp kiểm tra trước lúc bổ nhiệm(8).

Đối với cung cấp xã, với dấn thức “Làng có lý trưởng, lợi sợ trong làng quan hệ tình dục ở đó, nếu sử dụng không được người giỏi thì sao có thể không tệ”(9), công ty nước phong loài kiến thời Nguyễn cũng tiêu chuẩn hóa đội hình lý trưởng theo tiêu chí “lấy bạn vật lực đề xuất cán cho làm”. Công ty nước phong con kiến thời Nguyễn không chỉ chú trọng tuyển chọn hiền tài vào hồ hết vị trí cốt yếu ở cơ quan ban ngành trung ương mà lại ngay với đội ngũ chỉ đạo ở địa phương, mặc dù cho là qua thai chọn của bạn dân không qua xẻ nhiệm trong phòng nước, cũng cần là đông đảo hiền tài. Vì lẽ, “hiền tài là nguyên khí của khu đất nước, nguyên khí thịnh thì cụ nước bạo gan mà vươn cao, nguyên khí suy thì nạm nước yếu cơ mà xuống thấp”.

2.4 tăng tốc kiểm tra, giám sát hoạt động thực xây đắp vụ của quan tiền chức để ngăn cản tình trạng lấn quyền cùng lộng quyền

Nhà nước đã đặt những chức quan liêu có tính năng giám gần kề và tùy chỉnh thiết lập cơ quan chuyên trách là Đô gần kề viện (năm 1832) với chức năng: thống kê giám sát hành vi của những quan lại trong triều của cả hoàng thân quốc ưng ý để phát hiện ra đầy đủ hành vi khuất tất, không công bằng, không duy trì phép, dối trá, bưng bít, chăm quyền. Đô giáp viện còn giám sát cả việc thi tuyển tuyển chọn nhân kiệt cho đất nước nhằm bảo đảm sự công bình trong thi tuyển, lựa chọn được bạn hiền tài góp nước, góp vua. Để thi hành công vụ, Đô gần cạnh viện bao gồm một hệ thống đo lường đoàn, đo lường và thống kê ngự sử 16 đạo, tất cả nhiệm vụ giám sát dưới địa phương nhằm phát hiện nay quan lại có tệ tham ô, tham hặc, những việc không công bằng, không giữ phép. Các quan chức trong Đô giáp viện và các tính toán đoàn bao gồm quyền “hặc tấu lẫn nhau”. Đô ngay cạnh viện là cơ quan giám sát chuyên trách về hành chủ yếu và tứ pháp, bao gồm sự hòa bình rất cao, chỉ trực trực thuộc trực tiếp dưới hoàng đế mà không phụ thuộc vào bất cứ cơ quan đơn vị nước làm sao nên hiệu quả giám sát được nâng cao.

Nhà nước còn đặt ra viên quan ghê lược sứ sệt trách đi gớm lý, kiểm tra, đo lường và thống kê các vị trí và gồm quyền giải quyết những quá trình trong quyền lợi và nghĩa vụ được giao sau đó mới tâu lên triều đình. Sát bên đó, mỗi ban ngành nhà nước cũng là một trong những cơ quan đo lường và tính toán các cơ quan khác theo hiệ tượng kiểm tra chéo. Ví dụ: giữa Lục bộ và Nội những có sự khiên chế lẫn nhau. Nội các có quyền trông nom công văn, phê đáp tờ tấu của Lục Bộ. Ngược lại, Lục Bộ có quyền lập "Phiếu nghĩ" để Nội các phải chăm chú lại phần nhiều phê đáp của mình. Cuối cùng quyền ra quyết định vẫn nằm trong về bên vua.

 Như vậy, bên Nguyễn vẫn xác lập một qui định thanh tra, giám sát và đo lường hết sức ngặt nghèo với nhiều vẻ ngoài tạo nên sự ràng buộc cho nhau giữa các cơ quan bên nước. Một cơ chế thống kê giám sát cả phía bên trong và bên phía ngoài được thiết lập nhằm nâng cấp chất lượng công vụ; buộc các cơ quan đề xuất thực kiến tạo vụ trong thẩm quyền, tránh triệu chứng lạm quyền và lộng quyền.

Nghiên cứu vãn quá khứ, chú ý lại những biện pháp tổ chức trong phòng nước phong loài kiến thời Nguyễn nhằm mục tiêu tinh giản, nâng cao hiệu quả chuyển động của bộ máy nhà nước vẫn luôn là bài học còn nguyên giá chỉ trị đối với tổ chức bộ máy chính quyền ở nước ta hiện nay.

ThS. è cổ Hồng Nhung - Trường Đại học lao lý Hà Nội

-------------------------------

Ghi chú:

(1) https://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/tong-bi-thu-bo-may-chinh-tri-nhieu-tang-nac-kem-hieu-qua-3650901.html

(2) Kỷ yếu hội thảo khoa học, Chúa Nguyễn cùng vương triều Nguyễn trong định kỳ sử Việt phái nam - từ chũm kỉ XVI đến thay kỉ XIX, Nxb thế giới 2008, tr.14.

(3),(6) Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại phái nam thực lục, tập 3, Nxb Giáo dục, H.2007, tr.234, tr.886.

(4),(9) Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại phái nam thực lục, tập 2, Nxb Giáo dục, H.2007, tr .753, tr.164.

(5) theo số liệu được thống kê thống kê, hiện nay, nhà nước đang trả lương cho số lượng cán bộ, công chức cấp cho xã là rộng 234 nghìn người.