Vòng đời sán lá gan

Tác giả: học viện chuyên nghành Quân yChuyên ngành: ký sinh trùngNhà xuất bản:Học viện Quân yNăm xuất bản:2008Trạng thái:Chờ xét duyệtQuyền truy nã cập: xã hội

Sán lá gan khủng Fasciola

Sán lá gan phệ Fasciola bao gồm 2 loài Fasciola hepatica với Fasciola gigantica gây bệnh đa số ở động vật hoang dã ăn cỏ như trâu, bò... Với gây bệnh ở người.

Đặc điểm hình thể.

Bạn đang xem: Vòng đời sán lá gan

Sán lá gan lớn trưởng thành và cứng cáp hình mẫu lá, thân dẹt cùng bờ mỏng, có kích cỡ 20 - 30 mm x 5 - 12 mm, màu trắng hồng hoặc xám đỏ, giác mồm nhỏ, kích cỡ 1mm, giác bụng to hơn, kích thước 1,6 mm hạ thấp phía trước thân. Thực quản ngắn, ống tiêu hoá tương đối dài, phân ra những nhánh nhỏ. Tinh hoàn nằm sau phòng trứng cùng phân nhánh.

Hình 11.18: hình dáng sán lá gan phệ trưởng thành.

Trứng sán lá gan béo có form size trung bình 140 x 80 µm (dao động 130 -150 µm x 60 - 90 µm, có khi tới 152 - 198 µm x 72 - 94 µm, vừa phải 172,3 x 89,6 µm (Tomimura với Nishitani, 1976).

Đặc điểm sinh học.

Sinh lí:

Sán lá gan to lưỡng tính. Nói tầm thường người chưa hẳn là vật dụng chủ tương thích của Fasciola. đa số sán cư trú trong nhu tế bào gan và chết không vào trong đường mật. Một số trong những sán vào kí sinh ở đường mật và đẻ trứng sinh hoạt đó. 

Sán non có thể di đưa lạc khu vực và trú ngụ ở những cơ quan không giống gây hiện tượng kỳ lạ lạc chỗ. Sán lạc chỗ không khi nào trưởng thành.

Vòng đời:

Sán trưởng thành và cứng cáp đẻ trứng, trứng theo con đường mật xuống ruột và ra bên ngoài theo phân. Trứng xuống nước, trứng sán lá gan to nở ra ấu trùng lông (miracidium), nhiệt độ thích hợp để trứng phạt tiển thành miracidium là 15 - 25°C cùng mất 9 - 21 ngày.

Ấu trùng lông (miracidium) kí sinh nghỉ ngơi vật công ty phụ 1 là ốc thuộc như là Limnea. Vào ốc ấu trùng phát triển qua giai đoạn nang bào tử, hai quá trình rê-đi, rồi hình thành ấu trùng đuôi (cercaria) mất khoảng chừng 6-7 tuần ở trăng tròn - 25°C (56 - 86 ngày ở 15°C; 48 - 51 ngày nghỉ ngơi 20°C với 38 ngày ngơi nghỉ 25°C). Cercaria bong khỏi ốc và bám vào những thực thứ thủy sinh phù hợp để sinh sản nang con nhộng (metacercaria) hoặc bơi thoải mái trong nước (khoảng 1 giờ). Thiết bị chủ bao gồm (người hoặc trâu bò…) ăn uống phải thực vật dụng thủy sinh hoặc uống nước lọc có ấu trùng này sẽ bị nhiễm sán lá gan lớn. Metacercaria vào thiết bị chủ thiết yếu qua mặt đường miệng, sau 1 giờ đồng hồ thoát kén chọn và xuyên thẳng qua thành ruột, sau 2 giờ mở ra trong ổ bụng, qua màng Glisson vào gan, cho gan vào ngày thứ 6 sau khi thoát kén, tiếp nối chúng di hành mang đến kí sinh trong mặt đường mật. Thời gian từ lúc nhiễm cho khi mở ra trứng trong phân tùy thuộc thứ chủ, ở rán và trâu bò là 2 mon (6 - 13 tuần), ở fan là 3 - 4 tháng. Thời gian này còn phụ thuộc vào số lượng sán (sán càng các thời gian trưởng thành càng dài). Tuổi lâu của sán lá gan lớn ở bạn từ 9 - 13,5 năm. 

Hình 11.19: Vòng đời sán lá gan lớn

1.Trứng từ đường mật được đào thải ra bên cạnh theo phân.

2.Trứng rơi xuống môi trường xung quanh nước;

3.Miracidium nở ra từ bỏ trứng.

4.Ốc trung gian truyền căn bệnh và con nhộng sán cải cách và phát triển trong ốc.

5.Cercaria rời khỏi ốc bơi lội trong nước;

6.Metacercaria trong thực vật dụng thủy sinh.

7,8.Động vật ăn uống cỏ hoặc người ăn ấu trùng sán từ thực trang bị thủy sinh hoặc nước lã, con nhộng vào dạ dày, chiếu thẳng qua thành ống tiêu hoá và ổ bụng rồi xuyên lên gan kí sinh trong con đường mật. 

Vị trí kí sinh: sán lá gan lớn chủ yếu kí sinh nghỉ ngơi gan dẫu vậy hay kí sinh lạc chỗ như: ở con đường tiêu hoá, bên dưới da, sống tim, quan trọng phổi với màng phổi, làm việc ổ mắt, sống thành bụng, sống ruột thừa, nghỉ ngơi tụy, sinh sống lách, ngơi nghỉ hạch bẹn, sinh sống hạch cổ, làm việc cơ xương, ở mào tinh hoàn.

Vai trò gây bệnh.

Khi bị lan truyền sán lá gan lớn, người có tình trạng bệnh lí phụ thuộc số lượng sán nhiễm, thời gian mắc nhiễm, địa điểm kí sinh và phản ứng của bệnh nhân. 

Khi nang con nhộng (metacercaria) xuyên qua thành ruột hoặc tá tràng gây xuất huyết với viêm, các tổn thương hoàn toàn có thể gây triệu triệu chứng không rõ rệt.

Sán đưa vào cư trú ở tổ chức gan tạo ra những đổi khác bệnh lí. Quá trình kí sinh trùng tạo tiêu hủy những tổ chức gan lan rộng ra với các tổn thương ra máu và phản bội ứng viêm, làm phản ứng miễn dịch. Sán cư trú đôi lúc chết tạo ra tổ chức hoại tử cùng vùng gan tổn thương có thể để lại sẹo (Smithers, 1982). Sán hoàn toàn có thể vào đường mật và tại đây chúng hoàn toàn có thể sống vài năm khiến viêm nhiễm mang đến xơ hoá, dày lên với giãn rộng, hoàn toàn có thể chảy ngày tiết (Chen & Mott, 1990).

Biểu hiện tại triệu chứng bệnh lí khi sán kí sinh sống gan như: các triệu bệnh lâm sàng chính xếp theo máy tự thường chạm mặt như: đau hạ sườn phải, sốt, sụt cân, ì ạch khó tiêu, náo loạn tiêu hoá, nhức thượng vị, sẩn ngứa. 

Sán lạc vị trí như sán dịch rời ra bên cạnh gan (chui ra khớp gối, dưới domain authority ngực, áp xe đại tràng, áp xe pháo bụng chân...). 

Đặc biệt những dấu hiệu cận lâm sàng đặc trưng như ELISA (+) với kháng nguyên Fasciola gigantica, vô cùng âm gan tất cả tổn yêu mến âm lếu láo hợp, hoặc tổn thương giả u giỏi áp xe gan bên trên chụp cắt lớp vi tính, bạch cầu ái toan tăng cao, một vài tìm thấy trứng sán lá gan to trong phân. 

Chẩn đoán.

Các bộc lộ lâm sàng thường gặp gỡ là sốt, đau bụng gan - mật, biểu hiện triệu triệu chứng viêm đường mật, viêm gan thể u và có tương quan đến chi phí sử ăn sống rau thủy sinh (cải soong và các loại khác). 

Chẩn đoán xác định đối với sán lá gan to là xét nghiệm phân với phản ứng miễn dịch (kĩ thuật miễn dịch thực hiện cho tất cả các tiến trình của dịch nhưng cực tốt là quá trình cấp). Ngoài ra có thể sử dụng một số trong những chẩn đoán cung ứng như

X quang, cực kỳ âm, chụp cắt lớp vi tính (CT scanner), chụp cộng hưởng từ bỏ (MRI) (Esteban và CS, 1998), xét nghiệm cách làm máu (tăng bạch huyết cầu ái toan).

Xem thêm: Cách Lấy Hạt Giống Dâu Tây Từ Quả Dâu Tây (Phần 1), Cách Lấy Hạt Dâu Tây Làm Hạt Giống Dễ Ợt

Xét nghiệm phân tìm kiếm trứng sán lá gan là phương pháp chẩn đoán bao gồm nhưng cần để ý mấy sự việc sau:

Sán không cứng cáp (nói tầm thường người không hẳn là vật công ty thích hợp) nên hôm nay sán ko đẻ và không tìm kiếm thấy trứng trong phân.

Giai đoạn cấp: quy trình tiến độ mới nhiễm, các triệu trứng lâm sàng rõ nhưng không đủ thời gian để sán đẻ trứng nên xét nghiệm phân chưa thấy trứng, thường đề xuất sau 3 - 4 tháng kể từ lúc ăn cần ấu trùng.

Trứng thải trừ thất thường: ở tín đồ sán lá gan phệ đẻ trứng và vứt bỏ thất thường chưa biết rõ cơ chế. Song trứng có thể rất ít hoặc có khi không thấy trong một trong những mẫu phân theo những thời điểm không giống nhau.

Sán lá gan lạc chỗ: vẫn không lúc nào có trứng vào phân.

Điều trị.

Nhiều phương thuốc có tính năng điều trị sán lá gan bự ở bạn như:

Emetine, dehydroemetine: liều 1mg/kg x 10 - 14 ngày.

Bithionol: liều 30 - 50 mg/kg/ngày, uống đôi mươi - 30 ngày, phương pháp nhật và phân chia 3 đợt. 

Hexachloroparaxylol: liều 60mg/kg/ngày x 5 ngày hoặc 50 - 80mg/kg phân chia 3 lần uống vào 7 ngày liên tục. 

Niclorofan: 2mg/kg/ngày chia gấp đôi x 3 ngày hoặc 0,5mg/kg x 2 lần/ngày x 3 ngày. 

Mebendazole: 1,5 g/ngày uống 13 - 28 ngày ít chức năng với thể mãn tính, rất có thể uống mebendazole 50 mg/kg x 7 ngày.

Praziquantel: không chức năng với Fasciola. 

Triclabendazole: có tính năng rất giỏi với sán lá gan to cả cấp cho và mãn. Triclabendazole khám chữa có tác dụng cao và bình yên với liều tuyệt nhất 10 - 20 mg/kg, chia gấp đôi cách nhau 6 - 8 tiếng sau bữa ăn. Rất có thể dùng liều độc nhất triclabendazole 10mg/kg hoặc 2 liều 10mg/kg/ngày khỏi 100% (Apt và CS, 1995).

Dịch tễ học và phòng chống.

Dịch tễ học:

Trên thế giới:

Sán lá gan bự được Linne phát hiện với đặt tên năm 1758. Mặc dù vậy, ở châu Âu fan ta đã xác minh được dịch sán lá gan phệ ở người lộ diện cách đây 5000 - 5100 năm (Bouchet,1997; Aspock và CS,1999; Dittmar và Teegen, 2003). Chen cùng Mott (1990) đã nêu bật tầm đặc biệt của dịch sán lá gan to ở người so với sức khoẻ cộng đồng và ghi nhận ra 2.594 người mắc bệnh ở 42 nước từ thời điểm năm 1970 - 1990. Sán lá gan mập được thông tin ở những nước châu Âu, châu Mĩ, châu Á, châu Phi và Châu Đại Dương.

Một số báo cáo cho thấy trên nhân loại có 2,4 triệu (Rim với CS, 1994) thậm chí còn có 17 triệu con người nhiễm sán lá gan to (Hopkins cùng CS, 1992). đa số các phân tích chỉ xác minh số bạn nhiễm vào vùng. Ko kể rau thủy sinh, một số loài rau củ được tưới nước có ấu trùng cũng là mối cung cấp lây bệnh.

Tại Việt Nam:

Fasciola gigantica ở việt nam được Codvelle cùng CS thông tin năm 1928.

Sán lá gan béo F. Gigantica sống trâu trườn được xác định ở nhiều nơi như Cao Bằng, Hà Nội, Huế, Nha Trang...

Từ năm 1978, Đỗ Dương Thái và Trịnh Văn Thịnh thông tin có 2 trường hòa hợp sán lá gan mập ở người, trong số ấy một trường vừa lòng áp xe bắp chuối và một trường thích hợp nhiễm 700 sán làm việc trong gan tạo tử vong. 

Năm 1997 - 2000, è Vinh Hiển cùng Trần Thị Kim Dung thông báo có 500 trường thích hợp nhiễm sán lá gan to ở khu vực miền Nam bởi phản ứng miễn dịch. Trong những số ấy chỉ có 14/ 285 người bệnh tìm thấy trứng sán trong phân. Trong số 393 bệnh dịch nhân theo luồng thông tin có sẵn rõ add gồm 12 tỉnh: Khánh Hòa, Bình Định, Quảng Ngãi, Phú Yên, Đà Nẵng, Lâm Đồng, Đắc Lắc, Gia Lai, Bến Tre, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, thành phố Hồ Chí Minh. 

Năm 2002 - 2004, Viện Sốt giá - KST - CT Trung ương, đã phát hiện bệnh nhân bị bệnh do sán lá gan lớn tại 17 tỉnh giấc như: Bắc Giang, Bắc Ninh, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hà Tây, Thái Bình, Hải Dương, Hưng Yên, Quảng Ninh, nam giới Định, Hà Nam, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình cùng Quảng Trị. 

Cho đến tháng 4/ 2005, việt nam đã phạt hiện người bị bệnh sán lá gan bự ở 30 tỉnh, thành phố.

Thành phần loài sán lá gan khủng ở Việt Nam:

Về thành phần loài, bằng phương pháp hình thái học:

Viện Sốt giá buốt - KST- CT tw năm 1993, đã xác minh trên 2 sán tích lũy ở fan (phẫu thuật gan) tại cơ sở y tế đa khoa Đà Nẵng là Fasciola gigantica. 

Sán trưởng thành thu thập từ người bị bệnh (có sán kí sinh dưới da ngực) sinh sống TP. Hồ nước Chí Minh cũng khá được xác định là Fasciola gigantica (Lê Thị Xuân, 2001). 

Sán cứng cáp thu thập từ bệnh nhân (sán chui ra từ bỏ khớp gối) cũng khá được xác định là Fasciola gigantica (Nguyễn Văn Đề, 2003). 

Từ năm 2001, ứng dụng phương thức sinh học tập phân tử, việc xác minh và giám định sán lá gan nói riêng cùng giun sán nói phổ biến đã có rất nhiều thành tựu mới. 

Bằng phương pháp sinh học phân tử: Lê Thanh Hoà, Đặng Tất thế và CS (2001 - 2004) đã xác định sán lá gan bự loài Fasciola gigantica ở bạn và vật nuôi tại lạng Sơn, Bình Định, Lai Châu, Hà Nội, Nghệ An, Hoà Bình và TP. Hồ nước Chí Minh. 

Qua tấn công giá cho thấy sán lá gan béo của việt nam có nút độ tương ứng phân tử không nhỏ với Fasciola gigantica, nhưng lại thấp hơn những so với F. Hepatica của cố giới. 

Tuy nhiên, có hiện tượng kỳ lạ đồng nhất một trong những phần gen của các chủng F.gigantica nước ta với F.hepatica, trong lúc F.gigantica của hàn quốc Quốc, Nhật

Bản, Indonesia ko có, vì vậy F.gigantica nước ta có tín hiệu lai cùng với F. Hepatica. 

Đặc biệt bởi sinh học tập phân tử, đánh giá sán lá gan mập từ trứng trong phân bệnh nhân ở nghệ an là loài F.gigantica và bao gồm lai thân F.gigantica với F. Hepatica (Nguyễn Văn Đề và Lê Thanh Hoà, 2003, 2004).

Phòng chống:

Nguyên tắc phòng phòng sán lá gan phệ là cắt đứt các mắt xích trong vòng đời của sán. Nhưng biện pháp hữu hiệu duy nhất là kết hợp giáo dục media “không nạp năng lượng sống rau xanh thủy sinh” kết phù hợp với phát hiện người bệnh điều trị sệt hiệu.